Amr bin As r.a. – Enciklopedia sahabet ne gjuhen shqipe

Me kalimin e kohës, drita e Islamit arriti tek një numër më i madh i njerëzve dhe numri i atyre që pranuan Islamin shtohej dita ditës. Myslimanët fituan Betejën e Hendekut dhe pushtuan Hajberin; Traktati i Hudejbijes doli të jetë i dobishëm për muslimanët.

Me kalimin e ditëve, numri i njerëzve që u bënë muslimanë në mesin e fisnikëve të politeistëve u rrit. Ndërkohë, Amr bin As, gjeniu i politikës së politeistëve, ishte shumë i mërzitur dhe i shqetësuar. Ai mblodhi një grup njerëzish nga Kurejshët, të cilët e dëgjonin dhe i nënshtroheshin, dhe iu drejtua atyre si më poshtë:

“Ju e dini që veprimtaria e Muhamedit po zhvillohet me shpejtësi. Unë kam një ide në lidhje me këtë. Unë nuk e di se çfarë mendoni ju. Le të shkojmë tek Nexhashiu ( mbreti i Abisinisë) së bashku dhe të strehohemi atje. Nëse Muhamedi dominon mbi ne, është më mirë të mbetemi nën sundimin e Nexhashiut sesa të Muhamedit. Nëse ne fitojmë, ata nuk do të na dëmtojnë. “

Politeistët që i dëgjuan këto fjalë të Amrit u pajtuan me idenë e tij dhe u nisën për të vizituar Nexhashiun, Mbretin e Abisinisë. Në atë kohë, Amr bin Umaja, i dërguari i të Dërguarit të Allahut, ishte aty. Amr bin As u befasua kur pa Umajan në prani të Nexhashiut; ai u zemërua shumë. Ai shpëtoi nga Mekka nga muslimanët por ai u takua me muslimanët edhe në Abisini.

Amr bin Asi u këshillua me miqtë e tij. Ata vendosën të vrisnin Umajan në mënyrë që të merrnin hakun e Kurejshëve. Megjithatë, për ta vrarë atë në tokën e Nexhashiut mund të shkaktonte telashe për ta. Gjëja më e mirë për të bërë ishte t’i jepnin dhuratat e shtrenjta që i sollën me vete mbretit dhe të kërkonin Umajen nga ai.

Amr bin Asi hyri në prani të Nexhashiut, i dha dhuratat e shtrenjta që ai i kishte sjellë dhe tha:

“O mbret! Unë pashë një njeri që dilte nga vendi yt. Ai është dërguesi i një njeriu që është armiqësor ndaj nesh. Na jep neve që ne ta vrasim atë sepse ai vrau shumë njerëz fisnikë midis nesh.”

Këto fjalë e zemëruan Nexhashiun aq shumë sa ai, siç tha Amri, “goditi hundën me dorë aq shumë sa që gati theu hundën”. Amr bin Asi u turpërua shumë. (Kur Amr bin As-i e transmetoi këtë ngjarje vite më vonë, ai tha: “Unë u frikësova aq shumë sa doja të përkulja dhe të vdisja.”)

Amr bin Asi i kërkoi falje Nexhashiut:

“O Mbret! Nëse do ta kisha ditur që do të ishe i pakënaqur me këtë dëshirë, kurrë nuk do ta kisha bërë një kërkesë të tillë.”

Pas kësaj, Nexhashiu foli si vijon:

“Ju dëshironi që unë t’ju jap të dërguarin e një Personi të cilit i‘u dërgua Xhibrili, për ta vrarë. A është kështu? Mjerë për ty, O Amr! Dëgjo këshillat e mia dhe nënshtrohu atij. Betohem për All-llahun që ai është vërtet i sinqertë. Ai me siguri do të mposhtë ata që e kundërshtojnë siç i mposhti Musai (Moisiu) bin Imran (a.s.) Faraonin dhe ushtrinë e tij “.

Këto fjalë të Nexhashiut tronditën Amr bin Asin. Ai mendoi dhe besoi se Muhamedi (a.s.) ishte profeti i vërtetë dhe se Islami ishte feja e duhur.

Ai i kërkoi Nexhashiut të pranonte besnikërinë e tij për të hyrë në Islam në emër të Hz. Muhamedit (a.s.). Nexhashiu pranoi kërkesën e Amrit dhe arritën dorën e tij. Amr bin Asi u bë musliman aty.

Kur doli jashtë, ai kishte frikë se miqtë e tij do ta dëmtonin; prandaj, ai fshehu faktin se ishte bërë musliman. Ai la shokët e tij për të takuar të Dërguarin e Allahut. Kur arriti në vendin e quajtur “Hidda”, ai takoi dy persona. Ata ishin Uthman bin Talha dhe Halid bin Velid i cili ishte gjeni i luftës, të cilët e kishin kuptuar të vërtetën dhe që po shkonin te i Dërguari i Allahut në mënyrë që të bëshin muslimanë.

Ata u nisën së bashku për të takuar të Dërguarin e Allahut. Kur arritën tek pusi Abu Ataba në Madine, ata takuan dikë. Ai person e kuptoi kush ishin dhe pse po vinin. Duke i nënkuptuar Halid bin Velidin dhe Amr bin Asin, ai tha: “Pas këtyre dy, politeistët e Makkanit kanë humbur dominimin e tyre”. Pastaj, ai vrapoi drejt xhamisë së të Dërguarit të Allahut. Ai dëshironte t’i jepte të Dërguarit të Allahut lajmin e mirë. Në të vërtetë, politeistët makkan do të humbnin dominimin e tyre pasi këta dy njerëz të rëndësishëm u bënë muslimanë.

Në Harra, ata i ndalen devet e tyre, veshën rrobat e tyre më të mira dhe ecën drejt xhamisë së të Dërguarit të Allahut.

Në atë kohë, i Dërguari i Allahut kishte dëgjuar që ata kishin mbërritur dhe po i prisnin me sahabët e tij që të vinin. Ishte vërtet një pamje emocionuese. Amr bin Asi, i cili dikur thoshte “Unë nuk mendoj se do të bëhem musliman edhe nëse të gjithë kurejshitët bëhen muslimanë“, i cili luftoi furishëm kundër ushtrive islame dhe që madje kërkonte mundësi për të vrarë të Dërguarin e Allahut, po vinte atje për t’i shprehur besnikërinë të Dërguarit të Allahut.

Myslimanët ishin shumë të gëzuar dhe të lumtur. Amr bin Asi ishte gjithashtu i lumtur por ai po mendonte për mëkatet dhe gabimet e tij të mëparshme; prandaj, ai iu afrua të Dërguarit të Allahut me ngazëllim dhe frikë.

Së pari, Halid bin Velidi dhe Uthman bin Talha i shprehen besnikërinë të Dërguarit të Allahut. Pastaj, Amr bin Asi e gjeti veten të ulur para Pejgamberit. Ai nuk mund të shikonte fytyrën e Pejgamberit  për shkak të turpit që ndjente. Ai tha se do t’i shprehte besnikëri të Dërguarit të Allahut me kusht që të Ai të lutej që të iu faleshin të gjitha mëkatet e mëparshme.

I Dërguari i Allahut tha:

“O Amr! Shprehe dëshminë. Nuk ka dyshim se Islami nuk iu kërkon llogari njerëzve për atë që kanë bërë para Islamit.”

Me këtë lajm të lumtur, Amr bin Si mbajti duart e Pejgamberit (a.s) dhe i shprehu besnikëri.

Amri, i cili dikur kërkonte një mundësi për të vrarë të Dërguarin e Allahut, deklaroi si në vijim pasi u bë musliman:

“Askush nuk është më i dashur dhe më i lartë për mua se i Dërguari i Allahut (s.a.v.)”.

Hz. Amri ndjehej në siklet për shkak të armiqësisë që ai kishte shprehur dhe torturat që ai kishte shkaktuar deri në atë kohë. Në botën e tij të brendshme, ai kërkonte mënyra për të bërë gjëra për të shpaguar veten e tij. Një herë, ai shkoi te Profeti dhe tha:

“O i Dërguari i Allahut! Unë isha përpjekur t’a shkatërroj këtë fe deri më tani. Tani do të doja të tregoja se hyra në Islam.”

Profeti ynë besoi në sinqeritetin e tij. Ai tha: “Ne do të dërgojmë diku së shpejti në mënyrë që t’i shërbesh Islamit”. Më në fund, një ditë, Pejgamberi (a.s) i tha Amrit: “Merre armën tënde dhe eja tek unë”. Hz. Amri erdhi me armën e tij. Ai ishte shumë i lumtur. Ai hyri në prani të Profetit. I Dërguari i Allahut tha: “Unë do t’iu dërgoj diku për të udhëhequr një ushtri. Allahu i’u ruajtë dhe i’u  dhëntë pre të bollshme!” . Kur Hz. Amri e dëgjoi fjalën “pre”, ai tha: “O i Dërguari i All-llahut! Unë nuk u bëra musliman për pre; u bëra musliman për shkak të dashurisë time për Islamin“, duke menduar se kjo do të dëmtonte sinqeritetin e tij. Profeti (a.s) tha: “O Amr! Gjërat hallall janë shumë të mira për njerëzit e mirë“.

Pas kësaj, Profeti i dha Hz.Amr-it detyrën e ftimit të disa fiseve në Islam. Amri tregoi sukses në këtë detyrë dhe u vlerësua nga i Dërguari i Allahut. Për më tepër, Hz. Amri morri pjesë me disa ekspedita të tjera. Një herë, ai ishte komandanti i një ushtrie që përfshinte sahabë të mëdhenj si Hz. Ebu Bekri, Hz. Umeri dhe Ebu Ubejda bin Xherah.

Nga ana tjetër, Profeti i shkroi një letër sundimtarit të Omanit pas pushtimit të Mekës. Ai e dërgoi këtë letër me Amr bin As. Ai ia dha letrën sundimtarit të Omanit. Pasi lexoi letrën, sundimtari u bë musliman. Këtë herë, Profeti e emëroi Amrin si mbledhës të zekatit.

I Dërguari i Allahut (s.a.v.) e lavdëroi Hz. Amrin herë pas here dhe lutej për të. Një herë, ai u lut për të si më poshtë. Hishami dhe Amr, dy djemtë e besimtarëve të vërtetë. Në një rast tjetër, ai u lut si vijon: “O All-llah! Fale Amr bin As”.

Hz. Amri ishte një muxhahid heroik në rrugën e Allahut. Ai e kaloi jetën në kalë dhe në fushë-beteja.

Ai bëri përpjekje të mëdha për të shtypur incidentet e rebelimeve që filluan gjatë kalifatit të Hz. Ebu Bekri. Ai i bindi ata që nuk donin të jepnin zekatin në Oman. Ai u thirr në Medine nga Hz. Ebu Bekri. Ebu Bekri i dha atij detyrën e ndëshkimit të fisit të Kuda-s. Ai i bindi ata të kthehen në Islam. Pastaj, ai u kthye në Oman. Pas kësaj, atij iu ngarkua detyra e pushtimit të Damaskut. Ai bëri arritje të mëdha në betejat kundër bizantinëve. Hz. Halid bin Velid dhe Ebu Ubejde bin Xherrah arritën disa fitore duke udhëhequr dhe komanduar ushtri të ndara.

Amr bin Asi mori pjesë në pushtime të rëndësishme gjatë kalifatit të Hz. Umar. Ai gjithashtu mori pjesë në pushtimin e Jeruzalemit. Kur pushtimi i Damaskut u krye, ai i tha Hz. Omerit se ai donte të pushtonte Egjiptin. Edhe pse Hz. Omeri fillimisht nuk pranoi, ai nuk mund të duronte insistimin e Amrit. Ai besonte se ky gjeni i politikës do ta pushtonte Egjiptin me lejen e Allahut. Kështu, ai i dha Amrit leje. Për më tepër, ai përgatiti një ushtri të komanduar nga Zubejr bin Adham dhe e dërgoi atë për të ndihmuar Amrin.

Hz. Amri arriti të pushtojë Babiloninë, Arshun, Ajnshamsin, Alexandrinë, Barqan, Zuvajlan, Tripolin dhe Sijran, me pak fjalë, të gjithë Egjiptin. Ai dërgoi dikë tek Omeri për t’i dhënë atij lajmin e mirë. Ai e informoi Omerin se ai dëshironte të pushtonte  Marokun dhe Tunizinë nëse e lejonte. Sidoqoftë, Hz. Omeri nuk e lejoi këtë. Ai caktoi Amrin si guvernatorin e Egjiptit.

Amr ishte një administrator i mirë. Ai ishte i interesuar për të gjitha llojet e punëve të popullit egjiptian. Njerëzit e vizitonin lehtë dhe i tregonin problemet e tyre. Një ditë, një grup njerëzish erdhën tek Amri dhe thanë: “O guvernator! Kemi një zakon që ne bëjmë për lumin Nil. lumi nuk rrjedh nëse nuk e bëjmë atë dhe do të ketë një thatësirë“.

Ndërsa Amr bin As-i i pyet: “Cili është ky zakon?” Një përfaqësues në mesin e tyre tha:

“Me 12 qershor, ne gjejmë një vajzë të pamartuar, bindim nënën dhe babanë e saj dhe e zbukurojmë. Pastaj, e hedhim atë në lumin Nil.”

Kur Amri i dëgjoi ata, ai nuk mund t’iu besonte veshëve dhe u zemërua shumë. Ai nuk mund të lejonte që një zakon i tillë i egër të vazhdonte. Ai tha: “Nuk ka diçka të tillë në Islam. Feja jonë ka eleminuar të gjitha llojet e zakoneve të pabaza si kjo”. Ai nuk i lejoi ata ta bënin atë.

Populli i Egjiptit filloi të presë muajin qershor me frikë. Më në fund erdhi muaji Qershor. Lumi nuk derdhej. Në fakt, nuk kishte asnjë lidhje midis hedhjes së një vajze në lumin Nil dhe rrjedhjen e tij. Sidoqoftë, Shejtani i kishte mashtruar ashtu ata .

Populli ishte në panik sepse lumi nuk derdhej. Disa njerëz erdhën te Amri dhe i thanë që donin të migrojnë dhe i kërkuan leje prej tij. Sidoqoftë, Hz. Amri nuk i lejoi. Ai i urdhëroi ata të prisnin për disa ditë. Dhe ai menjëherë i shkroi një letër Hz. Omeri për të shpjeguar situatën.

Sapo Hz. Omeri e mori letrën, ai i shkroi një përgjigje guvernatorit. Ai shkroi në letër si në vijim:

“Ishte mirë që veprove kështu. Unë po ju dërgoj një shkrim në letër dhe hidhni atë në Nil.”

Kur mbërriti letra, Amri menjëherë përmbushi urdhrin e Kalifit. Si keramet ( ndodhi e jashtëzakonshme) e Hz. Omerit, Allahu i Madhëruar ngriti nivelin e ujit të lumit Nil. Njerëzit u bënë shumë të lumtur. Ishte si një festë sepse lumi Nil u stërmbush dhe u zhduk një zakon i pa bazë. Ata nuk kishin nevojë të sakrifikonin më fëmijët e tyre për të stërmbushur lumin.

Hz. Amri, ishte ndër njerëzit e shquar të arabëve përsa i përket intelektit, dijes dhe politikës, kishte një vend shumë të veçantë në sytë e Hz. Omerit. Herë pas here, ai e vlerësonte Amrin dhe tha: “Gjërat e vendosura nën administrimin e Amr bin Asit do të shkojnë gjithnjë pa probleme. Kur ai shihte ndonjë njeri të pasjellshëm ose të nxitueshëm, ai do të thoshte:” O Allah! Ju  krijuat këtë njeriu dhe Amr bin Asin “.

Hz. Amri gjithashtu e donte shumë Omerin. Ai vazhdimisht deklaronte se i nënshtrohej Omerit dhe tha: “Unë jam në dispozicionin tuaj. Unë jam në dispozicionin tuaj”. Kur u shfaq uria në Medinë, Hz. Omeri i shkruajti një letër Amrit dhe i kërkoi ndihmë. Hz. Amri përgatiti menjëherë shumë deve dhe i dërgoi në Medine. Hz. Omeri i shpërndau devetë e dërguara nga Amri tek muslimanët.

Hz. Othman e shkarkoi Amr bin Asin nga posti i guvernatorit Egjiptian. Amr bin Asi u ndje i fyer nga ky vendim i Hz. Othman. Sidoqoftë, Hz. Othmani e pajtoi. Ai gjithmonë këshillohej atë në lidhje me çështjet e vështira me të cilat u përball. Ai zgjidhi çështje shumë të ndërlikuara.

Pas Hz. Othmani u martirizua, ai mbështeti Muavijen në lidhje me konfliktin midis Hz. Aliut dhe Hz. Muavijes. Hz. Muaviu përfitoi shumë nga ky gjeni i politikës. Madje mund të thuhet se ai ia kishte borxh kalifatin Amrit. Ai e emëroi përsëri si guvernator të Egjiptit. Hz. Amri punoi si guvernatori i Egjiptit deri në fund të jetës së tij.

Amr bin Asi ishte një gjeni jo vetëm në luftë, por edhe në administratë. Ai korri suksese të jashtëzakonshme në administratë, krijimin e gjykatave dhe mbledhjen e taksave. Ai kishte ndërtuar një xhami në qytetin e Fustatit. Ai kishte hapur një kanal 19 kilometra midis Kajros dhe Detit të Kuq dhe transportonte ushqim në rajonin e Hejazit me anije.

Hz. Amri i’u jepte këshilla muslimanëve në çdo mundësi që pati. Ai shpesh u kujtonte njerëzve fjalët e bekuara të Profetit. Ai veçanërisht theksoi çështjen e mos lidhjes shumë me botën .

Hz. Amri u bë musliman vonë dhe e kaloi pjesën më të madhe të jetës në luftëra; prandaj, ai nuk pati mundësi të transmetojë shumë hadithe. Ai transmetoi vetëm 39 hadithe. Sidoqoftë, djali i tij Abdullahu u bë një nga figurat e shquara të shkencës së hadithit.

Një nga hadithet  që transmetoj Hz. Amri është si vijon:

“U urdhërova të mos e zgjas fjalimin dhe ta shkurtoj. Me të vërtetë, është më mirë të flasim në mënyrë koncize.”

Hz. Amri, i cili kishte një jetë të gjatë, u sëmur në vitin 51 H. Ai e kuptoi që ai nuk do të mund të shpëtonte nga kjo sëmundje. Ai qante gjithë kohën. Ai e ktheu fytyrën nga muri. Ai tha: “Baba! Pse je kaq i trishtuar? A nuk të dha i Dërguari i Allahut lajme të tilla dhe gëzime?” Pas kësaj, ai u kthye fytyrën atyre dhe tha:

“Gjëja më e vlefshme që unë përgatita për jetën e përtejme është ‘Eshhedu en la ilahe il-lallah we esh-hedu enne Muhameder-Resulullah Ekzistojnë tre faza të jetës sime :

“Nuk ishte askush ndaj të cilit pata mëri më shumë se ndaj të Dërguarit të All-llahut. Nëse do të kisha vdekur në atë kohë, unë do të kisha qenë patjetër një person i Xhehennemit!

Kur Allahu e drejtoi zemrën time drejt Islamit, unë shkova te i Dërguari i All-llahut dhe i thashë: ‘Shtrije dorën tënde të djathtë, në mënyrë që të shpreh besnikëri ndaj teje. Kur ai zgjati dorën e djathtë, e tërhoqa dorën prapa. Ai tha “O Amr! Si është puna?” Unë thashë: “Unë dua të vë një kusht më parë!”  I Dërguari i Allahut (s.a.v.) tha: “Cili është ky kusht?” Unë thashë: “Dua që mëkatet e mia të falen”. Ai tha: “A nuk e di se Islami eliminon mëkatet e mëparshme, se migracioni eliminon mëkatet e mëparshme dhe se Haxhi eliminon mëkatet e mëparshme?”

Nga atëherë e tutje, nuk mund të jetë dikush më i dashur për mua se i Dërguari i Allahut. Unë nuk mund ta shikoja atë për një kohë të gjatë për shkak të respektit tim ndaj tij. Nëse do të më kërkohej ta përshkruaj, nuk mund ta kisha bërë. Sepse, kur e shikoja me admirim, nuk mund ta shihja formën e fytyrës së tij. Nëse do të kisha vdekur në atë kohë, shpresoja fuqishëm se do të isha një nga njerëzit e Xhenetit.

Atëherë më emëruan disa pozita. Nuk e di si do të ishte gjendja ime atëherë.

Kur të vdes, mos lejoni që asnjë grua të vajtojë për mua! Mos digjni as temjan. Kur më varrosni, spërkatni tokën mbi varrin tim. Pastaj, therni një deve dhe qëndroni pranë varrit tim, derisa të shpërndahet i gjithë mishi i saj, në mënyrë që të mësohem në vendin tim dhe të mendoj për përgjigjet që do t’u jap engjëjve pyetës, që janë lajmëtarët e Zotit tim.”