Kishte disa personalitete të ndritshme midis sahabeve që ishin femra. Ato u përpoqën ta mësojnë Islamin duke u përballur me të gjitha llojet e vështirësive dhe telasheve në epokën e lumturisë dhe formuan jetën e tyre prej saj. Njëra prej tyre është vajza e Hz. Ebu Bekrit Esma. Hz. Ebu Bekri solli një nga vajzat e tij Hz. Aishën në një mënyrë që mund të jetë bashkëshorte e të Dërguarit të Allahut dhe ai punoi shumë për ta bërë që vajza e tij tjetër, Esma, t’i shërbejë Islamit dhe besimit.
Mësimin e besimit dhe sjelljeve Islame Hz. Esma e morri nga babai i saj, i cili e udhëzoi gjatë gjithë jetës dhe e ngriti atë në një gradë të dalluar.
Shërbimi i parë i Hz. Esma-s në Islam ishte gjatë migrimit. Ajo bëri çmos për të ndihmuar Profetin dhe babanë e saj.
Kur Profetit iu dha leja për të migruar, ai shkoi në shtëpinë e Hz. Ebu Bekrit, duke kaluar pranë politeistëve; i tha Hz. Ebu Bekrit që ai do të migronte dhe i dha lajmin e lumtur që ata do të migrojnë së bashku. Hz. Esma ishte aty kur e tha këtë. Ajo u bë shumë e lumtur kur dëgjoi që babai i saj do të shoqëronte Profetin gjatë migrimit.
Ajo ndërmori veprime menjëherë. Ajo e ndihmoi Profetin dhe babanë e saj për të përgatitur ushqim dhe pije për udhëtimin. Ata i përgatitën shpejt. Sidoqoftë, ata nuk gjetën asnjë litar për të lidhur çantën e ushqimit dhe lëkurën me ujë. Hz. Esma nuk mund të priste më. Ajo hoqi rripin e belit rreth belit që i pëlqente shumë dhe e grisi në dysh. Ajo lidhi çantën e ushqimit me një pjesë të saj dhe lëkurën me ujë me pjesën tjetër. Profeti po shikonte veprën e sinqertë të Esmës. Ai u bë shumë i lumtur. Ai tha: “O Esma! Do t’ju jepen dy rroba beli në Parajsë. ” Ky kompliment ishte shumë i vlefshëm për Esmën. Ajo ishte e lumtur kur dëgjoi shpërblimin e veprës së saj nga Profeti. Që nga ajo kohë, ajo u quajt “Dhat an-Nitaqayn” (Poseduesi i dy rrathëve).
Pejgamberi dhe Hz. Ebu Bekri do të largoheshin së shpejti. Ebu Bekri (r.a) mori të gjitha paratë e tij me vete në rast se do të kishin nevojë për to. Babai i tij, Ebu Kuhafa, i cili ende nuk ishte musliman, nuk mund ta kuptonte vetëflijimin e të birit të tij të bërë në rrugën e Islamit. Ai nuk donte që Hz. Ebu Bekri të marrë me vete tërë pasurinë e tij dhe të lërë familjen e tij në varfëri; ai po gërryente veten. Kur Hz. Esma dëgjoi fjalët e gjyshit të saj kundër babait të saj, ajo u ndje e shqetësuar. Ajo kishte frikë se ai do të pengonte babanë e saj të migronte. Ajo mendoi se duhej të bënte diçka për të heshtur gjyshin e saj. Ajo kap disa gurë të vegjël. Ajo i vendosi në vendin ku babai i saj i mbante paratë e tij. Ajo i mbuloi me një leckë dhe mori gjyshin, i cili ishte i verbër, Hz. Esma mbante dorën e tij dhe e bëri të prekte leckën dhe gurët. Ajo tha: “Gjyshi! Kjo është ajo që la babai im. ” Pas kësaj, ai tha, “Nuk ka problem nëse ai e la këtë.” Pas kësaj, ai heshti.
Pas një kohe këta dy muhaxhirë u larguan nga Mekka dhe u nisën drejt Shpellës së Theur-it. Pastaj, kur mbërritën atje, ata donin të qëndronin aty për një kohë.
Ndërkohë, politeistët që mësuan për shpërnguljen e të Dërguarit të Allahut dhe Hz. Ebu Bekrit rrethuan zonën afër Shtëpisë së Hz. Ebu Bekrit dhe filluan t’i kërkojnë ata. Ata donin t’i vrisnin në momentin kur t’i gjejnë. Ata shkuan në Shtëpinë e Hz. Ebu Bekrit. Hz. Esma hapi derën. Ajo pa politeistët e egër por ajo nuk u frikësua. Politeistët ishin të zemëruar. Ata e pyetën ashpër, “O bija e Ebu Bekr-it! Ku është babai juaj?” Ata menduan se do të mësonin se ku ishte prej saj. Sidoqoftë, Hz. Esma ishte e gatshme të përballej me çdo gjë. Ajo më mirë do vdiste sesa të tregojë se ku kishin shkuar i Dërguari i Allahut dhe babai i saj. Me guximin që mori nga besimi i saj, ajo tha: “Nuk e di se ku është babai im”. Edhe Ebu Xhehli ishte aty. Ai u zemërua shumë kur dëgjoi përgjigjen e saj. Ai e goditi në fytyrë. Një palë vathë e Esmës (r.a) ra poshtë për shkak të ashpërsisë së goditjes. Hz. Esma ishte e gatshme të vuante më shumë për hir të Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Politeistët nuk donin të humbnin kohë. Ata u larguan nga shtëpia e Ebu Bekrit duke kuptuar se ata nuk do të mund të mësojnë asgjë.
Hz. Esma kishte momente të frikshme dhe iu lut Allahut të Madhëruar që politeistët të mos dëmtonin të Dërguarin e Allahut dhe babanë e saj. Pas një kohe, ajo u shqetësua shumë. Ajo shkoi në shpellën e Theurit natën duke marrë pak ushqim dhe ujë. Ajo kishte mësuar disa lajme. Ajo bëri çmos për të mbajtur lajmin në mendjen e saj. Ajo veproi me kujdes në mënyrë që të mos shihej nga politeistët. Ajo arriti në Shpellën e Theurit me nxitim. Kur ajo pa që i Dërguari i All-llahut, të cilin e donte më shumë sesa vetja, dhe babai i saj ishin të sigurt dhe të shëndoshë, ajo u bë shumë e lumtur. Ajo u dha atyre ushqimin. Ajo u tregoi atyre atë që kishte mësuar. Pastaj, ajo u kthye në Mekke nga e njëjta rrugë, pa u parë nga politeistët.
Pas një kohe, këto ditë të frikshme kaluan. Sepse, Profeti dhe Hz. Ebu Bekri arritën në Medine. Kur Hz. Esma-s iu dha ky lajm, ajo u bë shumë e lumtur. Ajo falënderoi Allahun e Madhëruar për këtë. Nga ana tjetër, ajo u ndje pak e trishtuar. Mekka ishte një vend i vetmisë për të pas kësaj. Vendlindja e saj e vërtetë ishte aty ku ishte i Dërguari i Allahut. Ishte një dhimbje për të jetuar larg bisedimeve të të Dërguarit të Allahut. Pas një kohe, edhe ajo emigroi. Pas një udhëtimi të gjatë dhe të lodhshëm, ajo mbërriti në qytetin e ndritshëm të Madinas.
Profeti e vlerësoi atë që Hz. Esma bëri gjatë migrimit. Ajo u martua me Hz. Zubejri, të cilin e lavdëroi duke thënë: “çdo profet ka një pasues; pasues im është Zubejri. ”
Ata ishin të barabartë me njëri-tjetrin. Të dy ishin myslimanë të vërtetë dhe studentë të Profetit; ata ia kushtuan jetën Kuranit. Kjo martesë, e cila u propozua nga i Dërguari i Allahut, do të vazhdonte si një martesë e lumtur. Nuk kishte asnjë arsye për të mos qenë. Hz. Zubejri ishte një besimtar i cili u dha lajmin e lumtur që ai ishte një person i Parajsës ndërsa ishte gjallë. Hz. Esmas iu dha lajmi i lumtur që asaj do t’i jepen dy rroba beli në Parajsë.
Është një ironi e fatit që babai i saj ishte shoku më i ngushtë i të Dërguarit të Allahut, ajo ishte kunata e Profetit, ajo ishte gruaja e një prej sahabeve më të afërt të Profetit por nëna e saj nuk ishte një muslimane. Hz. Ebu Bekrit iu desh të ndahej nga gruaja e tij sepse nuk u bë muslimane. Prandaj, Hz. Esma nuk e donte shumë nënën e saj. Ajo ishte ajo që e lindi, por besimi e pengoi atë të dashuronte nënën e saj.
Dikur nëna e Hz. Esmës, Katila erdhi të vizitojë vajzën e saj me dhurata që vështirë se i mbante. Esma hezitoi të lejojë nënën e saj dhe të pranojë dhuratat e saj. Ajo nuk e pa të përshtatshme ta lejojë atë pa e pyetur të Dërguarin e Allahut. Ajo dërgoi dikë tek Hz, Aishja, motra e saj, për të pyetur të Dërguarin e Allahut për çështjen. Profeti tha:
“Thuaji Esmas të lejë nënën e saj dhe të pranojë dhuratat që solli.”
Hz. Esma iu bind urdhrit të Profetit. Ajo lejoi nënën e saj brenda. Ajo tregoi respekt ndaj saj edhe pse ishte politeiste. Pas këtij incidenti, u zbrit ajeti vijues:
“All-llahu nuk ju ndalon, për sa i përket atyre që nuk ju luftojnë për (besimin tuaj) dhe as nuk ju dëbojnë nga shtëpitë tuaja, të mos merreni me mirësi dhe drejtësi me ta: sepse All-llahu i do ata që janë të drejtë”. (el-Mumtehine, 8.)
Hz. Esma ishte një nga të paktat sahabe femra që dëgjonte herë pas here bisedimet e Profetit dhe që mësonte prej tij. Ajo shpesh dëgjonte bisedimet e tij. Një nga arsyet pse ajo shkonte shpesh në shtëpinë e tij ishte se ajo ishte kunata e Profetit. Një herë, ajo hyri në prani të Profetit duke veshur një fustan të hollë. Ajo mendoi se nuk kishte asnjë pengesë për të veshur një fustan të tillë në praninë e kunatit të saj, Profetit. Sidoqoftë, kur i Dërguari i Allahut (s.a.v.) e pa atë si ajo, ai largoi fytyrën nga ajo dhe e paralajmëroi atë si vijon:
“O Esma! Nuk lejohet që një grua që ka arritur moshën e pubertetit të tregojë ndonjë pjesë të trupit të saj te burrat jo-mahrem përveç këtyre dy pjesëve (ai i tregoi duart dhe fytyrën). ”
Pas këtij paralajmërimi, Hz. Esma gjithnjë vishte rroba në përputhje me këshillat e të Dërguarit të Allahut. Ajo iu bind rregullave të tesetturit deri sa vdiq. Një herë, ajo refuzoi një fustan të hollë shumë të shtrenjtë, të dhënë nga djali i saj duke thënë: “Nuk përputhet me kodin e veshjes”.
Hz. Esma ishte shumë e dëlirë dhe modeste. Dëlirësia dhe modestia janë karakteristikat më të mira për një grua. Një herë, ajo mbante datat; ajo u takua me të Dërguarin e Allahut gjatë rrugës. Kishte disa sahabë me të Dërguarin e Allahut. I Dërguari i Allahut ndaloi devenë e tij dhe i ofroi kunatës së tij të hipte dhe ta dërgonte për në vendin ku do shkonte. Sidoqoftë, Hz. Esma nuk hipi në deve për shkak të modestisë së saj. Ajo preferoi të mbante barrën e rëndë.
Esma ishte një person me duar të hapura dhe bujare. Ajo u ngrit në një nivel të jashtëzakonshëm posaçërisht pasi Profeti i drejtohej asaj si vijon: “O Esma! Mos e shtrëngoni grushtin; përndryshe, Allahu i Madhëruar nuk do t’ju dërgojë juve dhuratën e Tij. ” Ajo kurrë nuk la asgjë e cila nuk i duhej në shtëpi; ajo gjithmonë do t’u jepte atyre të varfërve. Ajo pati një jetë të thjeshtë. Ajo i këshilloi fëmijët e saj të ishin bujarë. Ajo u tha atyre: “Shpenzoni paratë tuaja në rrugën e Allahut. Jepni sadaka. Kur nuk bëni bamirësi, paratë tuaja nuk do të rriten. Mos mendoni se paratë tuaja do të ulen kur të jepni sadaka. ”
Esma ndonjëherë sëmurej si të gjithë të tjerët. Megjithatë, ajo kurrë nuk u ankua për këtë te njerëzit. Sepse, ajo besonte se sëmundjet vinin nga Allahu i Madhëruar dhe se ato fshinin mëkatet. Për më tepër, si do ta vlerësonte njeriu shëndetin dhe do ta falënderonte Allahun për të nëse nuk sëmurej kurrë? Nga ana tjetër, sëmundjet ishin një mjet i shkëlqyeshëm për t’iu lutur Allahut të Madhëruar. Prandaj, ishte e pakuptimtë të ankohesh për një sëmundje dhe të rënkosh duke thënë: “Ahahah! O zot!” sikur e kundërshton kaderin.
Hz. Esma ishte e vetëdijshëme për këto fakte. Ajo mirëpriti sëmundjet me durim dhe besim te Allahu. Një herë, ajo kishte një dhimbje koke të tmerrshme. Ajo vuri dorën mbi kokë dhe u lut duke u mbështetur tek Allahu:
“Koka ime dhemb shumë, por mëkatet që shpresoj se Allahu do t’i falë janë më shumë.”
Kjo grua e madhe e Islamit ishte e njohur edhe për shtrëngimet e saj. Ajo gjithmonë do të ishte e kënaqur me atë që kishte, falënderoi për të dhe nuk do të dëshironte më shumë. Ai burri, Hz. Zubejri, ishte një person i varfër. Kur u martua, ai nuk kishte asgjë tjetër përveç një kalë. Hz. Esma bëri çmos për të ndihmuar burrin e saj për të përmbushur nevojat e tyre. Ajo do të mbante rrembat në kokë nga një pemë e largët, që i Dërguari i Allahut ia kishte dhënë asaj nga plaçkat e luftës. Ajo bëri punët e shtëpisë, tokëzoi farat e rremeve për të bërë ushqim për kafshët prej tyre dhe mbante ujë nga vendet e largëta. Kur Hz. Ebu Bekri pa që vajza e tij ishte lodhur vërtet, ai e dërgoi asaj një shërbëtor. Esma u bë shumë e lumtur dhe shprehu mirënjohjen e saj si vijon: “Babai im më kënaqi aq shumë duke dërguar shërbëtorin saqë u ndjeva sikur u çlirova nga skllavëria.”
Hz. Esma i kushtoi vëmendje në shpenzimin e gjërave ; ajo shmangte shpenzimet e panevojshme. Sepse, përparimi ishte urdhëruar nga Allahu dhe ajo formoi bazën e paqes në familje.
Esma dhe Zubejri drejtuan një jetë të lumtur, por ata ndonjëherë argumentonin. Sidoqoftë, ata i rregullonin marrdhëniet shpejt. Ata vepronin sikur asgjë nuk kishte ndodhur midis tyre. Një herë, ata diskutuan për diçka dhe nuk mund ta zgjidhnin atë. Esma shkoi te babai i saj për t’u ankuar për burrin e saj. Hz. Ebu Bekri iu drejtua asaj në mënyrën më të mirë dhe i dha asaj lajmin e bekuar si në vijim:
“Vajza ime! Jini të durueshëm. Nëse një grua ka një burrë të mirë dhe vdes dhe nëse gruaja nuk martohet me askënd tjetër pas tij, Allahu do t’i bashkojë ata në Xhenet. ”
Esma ishte një grua dhe nënë e mirë. Ajo kishte 8 fëmijë (5 djem, 3 vajza) nga martesa e saj me Hz. Zubejri. Ajo i rriti fëmijët e saj dhe i edukoi në mënyrën më të mirë. Ajo solli sahabë të mëdhenj si Abdullah bin Zubejri dhe Tabiun si Urva bin Zubejri, të cilët shërbyen si modele për myslimanët dhe të cilët ishin të gatshëm të sakrifikonin jetën e tyre në rrugën e Allahut.
Dhimbja më e keqe për një nënë është padyshim që fëmija i saj të vdesë, veçanërisht nëse fëmija është një person i ri. Në atë rast, dhimbja do të dyfishohej dhe jeta do të ishte e padurueshme. Sidoqoftë, ishte e tillë për një nënë që nuk besonte në Allah dhe në kader ose që kishte një besim të dobët. A do ta pranonte vërtet një nënë që besonte në kader dhe do të pranonte gjithçka që vinte nga All-llahu qoftë e mirë apo e keqe? Ne e shohim shembullin më të mirë në jetën e Hz. Esmës se nuk është kështu. Ajo inkurajoi djalin e saj, Abdullahun, i cili e pa të Dërguarin e Allahut dhe dëgjoi fjalimin e tij të vdiste në rrugën e Allahut; kur ajo dëgjoi që ai ra martir duke u vrarë në një mënyrë të tmerrshme, ajo tregoi durim të madh. Ekziston një shembull dhe mësim i shkëlqyeshëm në veprimin e saj dhe dorëzimi për nënat e sotme. Incidenti ndodhi si vijon:
Hz. Abdullahu u zgjodh si halif në Mekë pas vdekjes së Jezidit kur shumë muslimanë i paguanin besnikë. Muslimanët e Hejazit, Jemenit, Irakut, Egjiptit dhe Khorasanit e gjetën atë të përshtatshëm për kalifatin dhe i besuan besnikërisë. Hz. Abdullahu drejtoi Mekën për disa vjet me drejtësi. Sidoqoftë, Abdulmalik bin Marvan, i cili mori kontrollin e qeverisë së Umejadëve, dërgoi Haxhxhajn, i cili njihej si “Zalim” (Mizor, kundërshtar), kundër Abdullahut në vitin e 72të të migrimit. Haxhxhaxhi vendosi një katapultë të madhe në malin Ebu Kubejsit dhe hodhi gurë në Qabe. Kundër këtij akti të padrejtë dhe të pamëshirshëm të Haxhxhit, Hz. Abdullahu e mbrojti Qaben heroikisht. Sidoqoftë, shumë nga burrat e tij iu bashkuan Haxhxhaxhit duke i besuar premtimet e tij. Pas kësaj, Hz. Abdullahu shkoi tek e ëma, e cila ishte 99 vjeç atëherë, për t’u këshilluar me të. Ai tha, “Nënë! Më kanë mbetur shumë pak burra dhe armë,është shumë e vështirë për mua të rezistoj. Armiku premton të më japë aq para sa dua. Cila është këshilla juaj?”
Hz. Esma besonte se djali i saj kishte të drejtë dhe qëllimi i tij nuk ishte të merrte zotërime të kësaj bote. Prandaj, ajo i kërkoi që të mos hiqte dorë nga kauza e tij e duhur edhe nëse ai përballet me vdekje. Ajo i dha atij këshillat e mëposhtme:
“O biri im! Nëse mendon se ke të drejtë dhe se je duke qëndruar në këmbë për të vërtetën, atëherë këmbëngulni dhe luftoni pasi sahabët tuaj u vranë në këtë mënyrë. Mendoni për miqtë tuaj që u martirizuan. Mos u bëni gjërat e Banu Umayyad. Nëse dëshironi botën e tanishme, kjo do të thotë që ju jeni një e keqe e mjerueshme. Në atë rast, ju do të keni shkatërruar veten dhe njerëzit tuaj. Nëse thoni: ‘Unë jam në rrugën e duhur. Miqtë e mi janë bërë të lirshëm dhe unë jam bërë i lirshëm ’, nuk u përshtatet njerëzve të kalorësisë. Sa kohë do të jetoni në këtë botë?
“O biri im! Mbulimi më i mirë për ju është vdekja. Betohem për All-llahun që një goditje nga një shpatë e marrë për nder është më e mirë se sa të jetosh me përulësi dhe të jesh i rrahur. Asnjëherë mos e pranoni poshtërimin për shkak të frikës nga vdekja për mendimin tim. Shpresoj se do të tregoj durim për ju. ”
Hz. Abdullahu kishte të njëjtin mendim, por ai dëshironte të mësonte se cili ishte pikëpamja e nënës së tij. Fjalët e saj ja qetësonin mendjen. Ai puthi dorën e nënës së tij. Nëna e tij e puthi në ballë dhe e dërgoi. Pastaj, ajo hapi duart dhe iu lut Allahut si vijon: “O Allah! Mëshironi këtë skllav fisnik të juajin! Mos e lini të uritur dhe të etur në rrugët e Medinës dhe Mekës. Dhuroji dhuratat e tua në këmbim të drejtësisë së tij nënës së tij. O Allah! Unë dorëzova djalin tim në urdhrin Tënd. Unë tregoj pëlqimin ndaj kaderit Tuaj. Më larto në rangun e atyre që janë të durueshëm dhe mirënjohës në këmbim të fatkeqësive për ta goditur. ” Nuk kishte asgjë tjetër për të bërë, por të prisnim rezultatin.
Hz. Abdullahu, i cili luftoi heroikisht, ra martir në fund. Kur Hz. Esmas iu dha ky lajm, ajo ishte në kërkim të një memorandumi nga i Dërguari i Allahut. Ajo dëgjoi me qetësi lajmet për vdekjen e djalit të saj. Kur ajo gjeti memorjen që po kërkonte, ajo e ngushëlloi.
Esma duhej të tregonte më shumë durim sepse Haxhxhaj nuk e gjeti të mjaftueshëm vrasjen e Abdullahut; ai e kishte varur kufomën e Abdullahut. Pastaj, ai u ndal përballë këtij dëshmori, e fyu dhe ia preu kokën. Pastaj, ai dërgoi kokën në Damask. Ata u betuan se nuk do ta vinin trupin e tij të pajetë, përveç nëse nëna e tij erdEi dhe kërkoi falje. Ishte shumë e vështirë për një nënë të shihte trupin e pajetë të djalit të saj të varur në tëmthin. Sidoqoftë, Hz. Asma tregoi durim dhe nuk e shikoi të përshtatshme të aplikohej për ata njerëz mizorë dhe t’i pyeste për këtë.
Një herë, ndërsa po kalonte pranë kufomës së të birit, ajo tha: “A nuk do të zbresë akoma ky orator nga karrigeja?” Ata e gjetën mjaft këtë fjali dhe e zbritën nga tëmthi. Pastaj, e varrosën.
Haxhxhaj dërgoi disa njerëz për të thirrur Hz. Esma shumë herë por Hz. Esma nuk shkoi tek ai. Më në fund, Haxhxhaj erdhi në shtëpinë e saj. Ai i tha me tallje: “Si e gjete atë që bëra me armikun e Allahut (Abdullah)?” Hz. Esma ishte vajza e Hz. Ebu Bekrit dhe Gruaja e Hz. Zubejrit. Ajo nuk do të heshte para këtij shtypësi. Ajo dha me guxim përgjigjen e mëposhtme:
“Ju shkatërruat botën e birit tim, por ai ju shkatërroi botën tjetër”.
Këtë herë, Haxhxhaj tha me paturpësi, “Harroje për këtë munafik!” Hz. Esma nuk heshti. Ajo tha: “Betohem për All-llahun se ai nuk ishte një munafik. Ai kreu agjërime shumë. Ai kryente lutje natën shumë. Ai i përmbushi detyrat e tij për të adhuruar dhe vizitoi të afërmit e tij. ” Haxhxhaj u zemërua shumë dhe bërtiti: “Dil jashtë!” Duke vepruar në guximin që ajo mori nga besimi i saj, Hz. Esma tha, “I Dërguari i Allahut tha:” Një gënjeshtar dhe një shkatërrues do të dalë nga fisi i Eth-Thakif “. Ne pamë që gënjeshtari ishte Mukhtar eth-Thakafi. Shkatërruesi nuk mund të jetë askush tjetër përveç jush. ”
Një nga hadithet e rrëfyera nga Esma është si vijon: “Parajsa më afrohej aq shumë saqë nëse guxoja të sjellja një nga grupet e saj ty.” Zjarri i ferrit u afrua aq shumë sa unë fillova të them, ‘O Zot! Une jam midis tyre. Pashë një grua të cilën një mace vazhdonte të ngilçonte. Unë i thashë: “çfarë është çështja?” Ata thanë: ‘Kjo grua e burgosi këtë mace derisa vdiq. Ajo nuk i dha asaj asgjë për të ngrënë; dhe as nuk e la të lirë të gjente ushqimin e vet. “”
Pasi djali i saj u martirizua, Hz. Esma u dobësua. Ajo vdiq në vitin e 73-të të Migracionit kur ishte 100 vjeç.
Allahu qoftë i kënaqur me të!
“Esma ka jetuar njëqind vjet e nuk i ka rënë asnjë dhëmb a dhëmballë dhe në asnjë moment nuk e humbi mendjemprehtësinë e saj, edhe përkundër pleqërisë së thellë.” (Biografët)
Kjo është Esma sahabeja e famshme e mbuluar me kurora lavdish nga të gjitha anët.
Babai i saj ishte shoku më i afërt i Resulullahut, gjyshi i saj ishte sahab, motra e saj ishte sahabije, burri i saj ka qenë sahabij dhe kjo mjafton që ajo vërtet të jetë krenare dhe e famshme.
Pra, babai i saj ishte Ebu Bekër EsSiddiku, shoku më i ngushtë i Pejgamberit a.s. gjatë jetës së tij, kurse pas vdekjes së Resulullahut ishte edhe halife (udhëheqës i muslimanëve).
Gjyshi i saj ishte Ebu Atik, babai i Ebu Bekrit.
Motra e saj ishte nëna e besimtarëve Aishja r.a.
Burri i saj ishte ndihmëtari i të Dërguarit a.s. Zubejr ibnu el Avvam. Kurse djali i saj ishte Abdullahu.
Kënaqësia e Zotit qoftë mbi të gjithë.
Thënë shkurt, mjafton të themi se kjo është Esma bija e Ebu Bekër EsSiddikut.
Esma ishte ndër të parat që pranoi Islamin, ngase këtë hap e kishin ndërmarrë para saj vetëm shtatëmbëdhjetë veta.
Është titulluar si “pronare e dy shokave brezave”, sepse duke ua përgatitur ushqimin për udhëtim Pejgamberit a.s. dhe babait të saj, atë ditë kur ata emigronin, kishte bërë gati edhe një enë me ujë, por pasi që nuk gjeti diçka që t’i lidhë ato, e grisi shokën e saj në dy pjesë dhe me njërën e lidhi ushqimin, kurse me pjesën tjetër lidhi enën me ujë. Atëherë, Pejgamberi a.s. bëri lutje për të që ato dy pjesë të shokës së saj, Allahu xh.sh. t’ia zëvendësojë me dy shoka breza në xhenet. Ky është shkaku që ajo është titulluar me ofiqin “pronare e dy shokave”.
* * *
Ajo u martua me Zubejr ibnu ElAvvamin, i cili ishte një djalosh i varfër, pa shërbëtor që t’i shërbejë atij dhe pa pasuri me të cilën do t’i mbante fëmijët, përveç një kalë me të cilin kryenin nevojat elementare të shtëpisë.
Ajo sillej mirë me Zubejrin dhe i shërbente atij, duke u kujdesur edhe për kalin e tij, duke e ruajtur dhe duke i shtypur drith për ushqim, derisa Allahu ia hapi Zubejrit rrugën e pasurimit dhe u bë njëri prej shokëve më të pasur të Muhammedit a.s.
Kur Esmës iu dha rasti për t’u shpërngulur për në Medinë, ajo me bindjen e saj në fenë Islame, në Allahun xh.sh. dhe në Pejgamberin e Tij, edhe pse në ditët e fundit të shtatzënësisë në djalin e saj Abdullahun, i përballoi të gjitha dhe kjo nuk e pengoi asgjë për të emigruar, dhe posa arriti në Kuba e lindi fëmijën e saj.
Muslimanët e madhëruan Allahun dhe brohoritën nga gëzimi, sepse ky qe fëmija i parë që u lind si muhaxher në Medinë.
Ajo e mbarti fëmijën deri te Pejgamberi a.s. dhe e vendosi në prehër të tij, kurse ai bëri dua për të, mori pak lëng nga goja e tij dhe e vuri në gojën e foshnjës, i cili e përbiu atë. Kështu që gjëja e parë që përbiu foshnja ishte lëngi i dhënë nga Pejgamberi i Zotit xh.sh.
Personaliteti i Esmës karakterizohet me virtyte të larta, karakter të fortë dhe arsye të shëndoshë, veti këto të cilat i kanë vetëm njerëzit e rrallë.
Ajo ishte një bujare e madhe, e për të na rrëfen djali i saj Abdullahu, i cili thotë:
“Nuk më ka rastisur të shoh gra më bujare sesa tezen time Aishen dhe nënën time Esmën, por bujaria e tyre ndryshon: Sa i përket tezës sime, ajo mblidhte pak nga pak derisa mblidhte aq sa mjaftonte dhe pastaj ua ndante atë nevojtarëve, kurse nëna ime nuk lënte asgjë për nesër, por menjëherë e shpërndante.”
* * *
Esma ishte inteligjente dhe e mençur dhe dinte ta gjejë veten në pozita të vështira e të palakmueshme.
Mençuria e saj u dëshmua kur Ebu Bekri u nis për të emigruar duke e shoqëruar Muhammedin a.s. dhe mori me vete tërë pasurinë, vlera e së cilës arrinte në gjashtë mijë dërhemë, duke mos lënë asgjë për fëmijët e tij…
Kur Ebu Kuhafe, i ati i Ebu Bekrit, i cili ishte politeist, u informua për këtë, erdhi në shtëpi të të birit dhe i tha Esmës: Për Zotin, po e shoh se ai me marrjen e pasurisë me vete u ka shkaktuar vuajtje, ashtu sikurse iu ka shkaktuar vuajtje me vetë largimin e tij, mirëpo Esma iu përgjigj: Jo, kurrsesi o gjyshi im, në të vërtetë ai na ka lënë pasuri të mjaftueshme, pastaj mori ca gurë të vegjël dhe i vendosi në një dollap në të cilin lënin pasurinë e tyre më parë, i mbuloi gurët me një rrobe dhe pastaj e mori gjyshin e vet për dore, ngase ai e kishte të pamurit e dobët, dhe i tha: “O gjyshi im, shiko sa pasuri na ka lënë” kur ai e lëshoi dorën mbi gurët e mbuluar me rroba kujtoi se janë të holla dhe gurë të çmueshëm dhe tha: “Nuk është keq, nëse ua ka lënë tërë këtë pasuri.”
Me këtë Esma dëshiroi që ta qetësojë shpirtin e plakut dhe që të mos e obligojë t’i ndajë diç nga pasuria e tij… Ajo e bëri këtë ngase e urrente që t’ia shtrijë dorën një idhujtari, qoftë ai edhe gjyshi i saj.
* * *
Nëse historia i lë në harresë të gjitha qëndrimet e Esmës bijës së Ebu Bekrit, kurrsesi nuk mund të harrohen mendjemprehtësia, vendosmëria e pashoqe dhe fuqia e besimitimanit me rastin e takimit të fundit me djalin e saj.
Kur djali i saj, Abdullah ibnu Zubejri, u zgjodh sundimtar (halif) pas vdekjes së Jezid ibnu Muavijes, botërisht e për-krahën Hixhazi, Egjipti, Iraku, Horasani dhe shumica e vendeve të Shamit. Por Benu Umejët, me qëllim që ta luftojnë atë, menjëherë bënë dyndjen e ushtrisë së madhe nën komandën e Haxhxhaxh ibnu Jusuf ethThekafiut. Në mes tyre u zhvillua një betejë e përgjakshme, në të cilën Abdullahu tregoi trimëri të pashoqe, ashtu siç i ka hije një kalorësi trim.
Kur përkrahësit e tij filluan të shpartallohen dalëngadalë, atëherë ai u strehua dhe u mbrojt te Qabja, së bashku me ata që kishin mbetur me të për ta mbrojtur Qaben e madhërishme. Disa orë para rënies së tij dëshmor, ai hyri tek e ëma, Esma, e cila atëbotë ishte plakë njëqindvjeçare dhe e kishte lënë të pamurit, dhe i tha:
– Paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi ty, oj nëna ime!
Ajo ia ktheu: – Gjithashtu edhe mbi ty, o Abdullah… Ç’e mirë të solli ty në këtë kohë, kur gurët të cilët po i hedhin menxhenikët e Haxhxhaxhit mbi ushtrinë tuaj në Qabe po i dridhin tmerrësisht edhe shtëpitë e Mekës?
Abdullahu iu përgjigj: – Erdha të marr mendimin tënd, oj nënë.
Ajo i tha: – Ta marrësh mendimin tim!! Për çka?!
Ai tha: – Njerëzit më kanë braktisur dhe janë larguar prej meje nga frika e Haxhxhaxhit ose nga lakmia për atë që ka ai, saqë edhe fëmijët dhe familja ime janë larguar nga unë, e me mua ka mbetur vetëm një numër i vogël prej njerëzve të mi. Sado që durimi i tyre të jetë i madh dhe të kenë qëndrim burrëror, ata nuk do të mund të bëjnë ballë më tepër se një apo dy orë, kurse të dërguarit e Beni Umejjitëve më kanë vërshuar me bisedime duke më premtuar se do të më japin në këtë botë atë që dëshiroj, me kusht që unë t’i hedh armët dhe t’i nënshtrohem Abdul Melik ibnu Mervanit. Ç’mendon ti për këtë oj nënë?
Ajo ngriti zërin lart dhe tha: – Kjo është çështje jote personale, o Abdullah, dhe më së miri vetë mund ta dish… Nëse je i bindur se çështja jote është e drejtë dhe se ti thërret në drejtësi, atëherë duro dhe qëndro, ashtu sikurse kanë duruar dhe qëndruar shokët e tu të cilët janë flijuar nën flamurin tënd…
Por, nëse ti e dëshiron këtë botë, atëherë sa rob i keq do të ishe. E shkatërrove veten dhe njerëzit e tu.
Ai tha: – Por, vrasja ime qysh sot do të jetë e pashmangshme.
– Nuk ka gjë, – tha ajo, flijimi është më i mirë për ty sesa t’i dorëzohesh Haxhxhaxhit me dëshirë dhe të luajnë djelmoshat e Benu Umejjes me kokën tënde.
Abdullahu iu përgjigj duke i thënë:
– Nuk i frikësohem vrasjes, por frikësohem se ata do të luajnë me kufomën time.
Ajo i tha birit të saj:
– Nuk ka çka të frikësohet njeriu pas vdekjes, sepse as delja e therur nuk e ndjen rjepjen e lëkurës…
Atëherë Abdullahut i shndriti fytyra dhe tha:
– E bekuar qofsh, oj nëna ime! Të bekuara qofshin virtytet dhe karakteri yt i lartë! Unë nuk të kam ardhur ty në këtë kohë për asgjë tjetër, përveç të dëgjoj prej teje atë që e dëgjova, kurse Allahu e di se unë nuk jam as i lodhur e as i dobësuar, Allahu është dëshmitari im se unë nuk e bëra këtë duke lakmuar në të mirat e kësaj bote, përkundrazi jam i hidhëruar dhe i prekur, ngase kërkohet për t’u lejuar hara-met. Ja, unë veç po nisem në atë që ti dëshiron. Nëse vritem, mos u pikëllo për mua, dorëzoja çështjen tënde Allahut xh.sh.
Ajo tha:
– Do të pikëllohesha për ty, sikurse të vriteshe në rrugë të gabuar.
Abdullahu i tha asaj:
– Bindu se vërtet biri yt kurrë nuk e ka përkrahur një punë të urrzer (të keqe), as që ka bërë ndonjë të ligë, as nuk ka devijuar nga rruga e Perëndisë e as që e ka tradhtuar amanetin. Dije se djali yt kurrë nuk e ka përkrahur tiraninë as ndaj muslimanëve e as ndaj jomuslimanëve lojalë dhe nuk kishte tek ai gjë më të vlefshme dhe më meritore se kënaqësia e Allahut të Madhëruar… Këtë nuk e them për ta pastruar vetveten, sepse Allahu është më i dijshëm për mua sesa unë, por them këtë për të të dhënë durim dhe kurajo në zemrën tënde.
Esmaja ia ktheu:
– Falënderimi dhe Lavdia i qoftë Allahut, i cili të drejtoi në atë që Ai dëshiron dhe në atë që edhe unë dëshiroj. Afrohu pranë meje, o biri im, që ta ndjej erën tënde dhe ta ledhatoj trupin, sepse ky mund të jetë takimi im i fundit me ty.
Abdullahu e afroi fytyrën te duart dhe këmbët e saja, ia mbuloi ato me puthje, kurse ajo e afroi hundën e saj te koka, fytyra dhe fyti i tij dhe e nuhati erën e tij, duke e prekur dhe puthur. Pastaj me duart e saj filloi t’ia prekë trupin dhe kur e preku gjoksin e tij, për një çast u ndal, i tërhoqi duart prej tij dhe tha:
– Ç’është kjo që e ke veshur, o Abdullah?!
Abdullahu iu përgjigj:
– Kjo është këmisha ime e hekurt.
Ajo i tha:
– O biri im, kjo nuk është rroba e atij që dëshiron të bjerë dëshmor shehid.
Ai i tha:
– Por e kam veshur për të qetësuar ty dhe zemrën tënde.
Ajo i tha birit të saj:
– Zhvishe atë, sepse ajo është pengesë e fortë për mbrojtjen dhe trimërinë tënde, është e fortë për kërcimin tënd. Pa të lëvizja është më e lehtë, e në vend të saj vishe një këmishë të gjatë, që kur të vritesh të mos zbulohet trupi (avreti) yt.
* * *
Abdullahu e zhveshi këmishën e hekurt dhe veshi një këmishë të gjatë (jo të hekurt), e mbërtheu atë dhe shkoi te Qabja për të vazhduar luftën me ushtarët e tij, duke thënë: – Mos më ndaj prej duasë (lutjes) oj nënë.
Në ato çaste ajo drejtoi duart kah qielli e tha:
O Zoti im, mëshiroje ngritjen e tij natën për të falur namaz dhe qasjen e tij të fortë në terrin e natës, kur njerëzit e tjerë flejnë… O Zoti im, mëshiroje atë (Abdullahun) kur ai është i uritur dhe i etur derisa është agjërueshëm.
O Zot! Mëshiroje mirësinë dhe sjelljen e tij të mirë ndaj babait dhe nënës së tij…!
O Zoti im, unë tashmë e kam dorëzuar në duart e Tua, jam e kënaqur me atë që ia ke caktuar atij dhe më dhuro mua për të nga sevapet e atyre që durojnë për hir të Madhërisë Sate!
Ende pa perënduar dielli i asaj dite, Abdullahu iu bashkangjit dëshmorëve të tjerë dhe shkoi në fqinjësi të Allahut të vet.
Vetëm pak ditë pas flijimit të tij, atij iu bashkangjit edhe e ëma e tij Esma, bija e Ebu Bekrit, pas njëqind vjet jetese në këtë botë. Asaj nuk i kishte rënë as dhëmbë e as dhëmballë, dhe asnjëherë nuk e kishte humbur mendjempre-htësinë e saj, edhe përkundër pleqërisë së thellë.
Menxhenik ishte mjet lufte me anën e të cilit hidheshin gurë (dhe të ngjashme) mbi fortifikata të ndryshme.
Shto koment