Unë kam filluar të punoj muaj para se të lindësh ti. Edhe pse kam rrahur pa pushim çdo sekondë brenda, ti nuk ke vënë vesh kurrë për të gjetur se kush është. Jam unë, zemra jote, motori i trupit tënd. Ndjej një dëshirë për t’ju dhënë disa këshilla.
Kur ti ishe një embrion i thjeshtë nëntëmbëdhjetë ditësh, krijimi im filloj nga një masë e veçantë qelizash. Në fillim dukesha si një tub, më pas u përdredha, ktheva dhe gradualisht filloi krijimi i dhomave të mia dhe venave të mia fqinje. Së bashku me qelizat e tjera të trupit, ne u zhvilluam për të shërbyer si pjesë të ndryshme, si nervat, lëkura, kërci, muskujt etj. Dhe qelizat që më përbëjnë janë të programuara shumë posaçërisht. Kur arritën një numër dhe masë të caktuar në ditën tuaj të njëzet e dytë, u urdhëruan të marshonin dhe vetëm Zoti e di se sa kohë. Kur të gjitha qelizat e mia kontraktohen së bashku për të rrahur, ju e ndjeni atë si pulsin tuaj. Edhe pse unë operoj në trupin tënd, Petrit, ti nuk mendon shumë për rrahjet e mia, por kur vrapon shpejt, më duhet vetëm të rrah më shpejt, sepse këmbët e tua kërkojnë më shumë gjak. Vetëm atëherë, Petrit, më vëren, por gjithsesi nuk më jep një mendim të dytë. Jeni kaq të shkujdesur, sikur unë do ta kryej këtë detyrë përgjithmonë dhe nuk do të lodhem kurrë. Le të pranojmë se kjo nuk është aq e pazakontë për një djalë të ri, por më e keqja është që nuk mendon se kush të ka bekuar me një dhuratë të tillë, dhe kjo me të vërtetë më trishton. Në ditët e sotme ti shkon në shkollë të mesme dhe aty flasin herë pas here për mua në mësimet e biologjisë. Petrit, ti nuk ke faj, në fakt mësuesit flasin për mua sikur të isha një pompë e thjeshtë. Megjithatë, ju nuk mund të lëvizni as një gisht nëse unë nuk pompoj gjak në trurin tuaj. Por, sot do t’iu bëj të ditur se nuk jam thjesht një masë e thjeshtë mishi. Unë do t’iu them sot se duhet të kujdeseni për mua si fizikisht ashtu edhe shpirtërisht, përndryshe do të pendoheni vërtet. Unë jam vetëm një mik, duke ju paralajmëruar për të vërtetën e hidhur; ju keni ende një shans për ta kompensuar atë.
Të gjitha qelizat, blloqet ndërtuese të trupit tuaj (ndoshta 100 trilionë prej tyre) kanë nevojë për mua, për ushqimin, frymëmarrjen, tretjen, hedhjen e mbeturinave dhe për të kryer detyrat e tyre të veçanta. Pyes veten pse? Epo, të gjitha nevojat e tyre plotësohen falë krijimit tim për të punuar pa pushim. Kjo është arsyeja pse unë filloj të punoj para çdo organi tjetër në fazën embrionale. Edhe unë nuk e di se sa kohë do të punoj saktësisht; ndonjëherë, edhe pse jam në gjendje të mirë shëndetësore, vjen ora e caktuar dhe unë e lë detyrën duke iu bindur urdhrit hyjnor. Në pjesën më të madhe, Engjëlli i Vdekjes nuk më thotë të ndalem pa arsye – ai përdor disi një shkak të dukshëm. Ka kaq shumë arsye që më bëjnë të largohem nga detyra ime, në një epokë të tillë ku aksidentet, zakonet e këqija dhe vetëvrasjet janë jashtëzakonisht të larta.
Në fakt, edhe unë mrekullohem me mënyrën se si punoj. Jam e pajisur me disa masa paraprake kundër humbjeve të gjakut që ndodhin si pasojë e lëndimeve, por nëse humbja e gjakut nuk kompensohet dhe gjakderdhja nuk ndalet, mund të lodhem dhe të mos funksionoj pas një kohe të caktuar. Mund të prekem lehtësisht nga disa lloje të helmimeve. Kjo nuk ka shumë rëndësi, por ajo që me të vërtetë më shqetëson është jeta jote e parregullt, zakonet e pashëndetshme të të ngrënit, pasiviteti, dembelizmi dhe sidomos të bësh një jetë stresuese, duke u grindur me të gjithë. Unë i duroj këto për një kohë, por ndonjëherë kur nuk duroj dot më, thjesht e lë ose pretendoj se e lë për të tërhequr vëmendjen tuaj. Menjëherë pas kësaj, ju keni njerëz që bërtasin, thërrasin doktorin në panik, kërkojnë pilula, adrenalinë ose masazh në zemër… Të gjitha këto janë në rregull i dashur, por pse prisni derisa të bëhem e tillë! Dëgjo, Petrit, po të them përsëri, je ti që më bën dëmin më të madh. Pra, mos u ofendoni nëse një ditë lodhem dhe të lë! Ju thjesht vazhdoni të gëlltisni ushqime të yndyrshme, fqinji im në katin e poshtëm, stomaku, vazhdon të ankohet se po e ngopni shumë. Kur mbushet, fillon të më bëjë presion natyrshëm. A nuk keni dëgjuar për hadithin që i këshillon njerëzit që të lënë një të tretën e barkut bosh dhe të ngrihen nga tryeza para se të ngopen? Unë mund t’i kuptoj perimet, por ç’të themi për ushqimet e shpejta, gjërat e skuqura dhe gjërat e tjera jo të shëndetshme që hani? Kini kujdes, do t’ju duhet të paguani për të, pa kaluar shumë kohë dhe do të jetë tepër vonë. Epo, njeriu ka të drejtë të përfitoi nga të mirat në këtë botë, por duhet të dijë se ku të ndalet. Nëse vazhdon kështu, valvulat e mia do të ç’aktivizohen nga yndyra dhe do të më bllokohen arteriet kryesore. Sa i përket arterieve të mia koronare, ato tashmë janë krijuar të ngushta dhe mund të bllokohen në një kohë të shkurtër dhe të çojnë në dështim të zemrës.
Ju jeni vetëm një përtac që rri para televizorit gjithë ditën pa lëvizur fare. Nuk do të habitesha nëse do të fillonit të shkoni në dyqan me makinë. Sikur të bëni ushtrime për një pjesë të vogël të ditës?! Disa nga miqtë tuaj bëjnë lutjet e përditshme dhe vrasin dy zogj me një gur. Ata e përmbushin detyrën e tyre ndaj Krijuesit të tyre dhe i lehtësojnë zemrat e tyre me ushtrimet trupore. Përveç kësaj, zemrat e tyre janë të qeta falë besimit të tyre. Një tjetër lehtësim i mirëpritur për ne është agjërimi i tyre për një muaj të tërë një herë në vit. Qëndrimi i uritur për një pjesë të caktuar të ditës më ngushëllon dhe më jep mundësinë të djeg disa yndyrna.
Indi muskulor që përbën strukturën time kryesore është projektuar si një top i ndërlikuar fibrash dhe kështu unë jam në gjendje të funksionoj siç duhet pa ndryshuar shumë formën time ndërsa kontraktohem dhe relaksohem. Sipërfaqja e mureve të mia është e mbështjellë me një shtresë të dyfishtë për të parandaluar dëmtimin nga fërkimi me brinjët, të cilët janë vendosur rreth meje si një kafaz mbrojtës. Gjithashtu, mes dy shtresave të membranës ndodhet një lëng i veçantë dhe kjo ulë edhe më shumë fërkimin. Hajde Petrit! Kush mund të organizoj kaq shumë masa paraprake kaq të shkëlqyera?
Ashtu si motorët e makinave me katër cilindra, edhe unë punoj si një pompë me katër dhoma. Dhomat e mia të sipërme quhen atriume. Ajo në të djathtë merr gjakun venoz të mbushur me mbeturina dhe ajo në të majtë merr gjakun arterial të pasur me oksigjen. Forca muskulare e këtyre dhomave është relativisht e ulët, por është mjaftueshme për të kaluar gjakun që ato marrin në dhomat e poshtme. Sa për dhomat e mia të poshtme, të quajtura barkushe, ato kanë mure më të trasha dhe muskuj më të fortë. Atyre u jepet aftësia për të kontraktuar dhe pompuar gjak me presion të madh. Për më tepër, dhoma e poshtme në të majtë ka muskuj edhe më të fortë dhe mure më të trasha pasi pikërisht kjo dhomë më mundëson të dërgoj gjak në të gjithë trupin me presion dhe shpejtësi të madhe. Falë venës së madhe të quajtur aorta, unë dërgoj gjak në çdo organ në sasinë e nevojshme dhe me shpejtësinë e duhur. Koha e saktë është jetike që katër dhomat e mia të kontraktohen radhazi, të hapen valvulat pikërisht në momentin që duhet dhe të dërgojnë gjak në dhomën fqinje ose në dy arteriet kryesore. Mbyllja e valvulave kërkon gjithashtu një kohë të përsosur për të parandaluar që gjaku të rrjedhë prapa. Koordinimi i këtij mekanizmi kohor arrihet nëpërmjet prodhimit të rregullt të energjisë elektrike nga tufa atrioventrikulare. Nëse ka diçka që nuk shkon me kohën e valvulave të mia, ose nëse ato nuk mund të mbyllen siç duhet sepse janë të bllokuara me yndyrë ose kalcifikim dhe kështu lënë gjak të rrjedhë, ju e diagnostifikoni këtë situatë si një sëmundje. Si një masë paraprake kundër rrjedhjes së gjakut mbrapsht përmes valvulave midis atriumeve dhe barkusheve nën presion të madh, disa litarë janë të fiksuar fort nën to. Ju nuk jeni në dijeni për asnjë nga këto, por unë vazhdoj të punoj edhe kur ju jeni në gjumë. Natyrisht, unë mund të ndryshoj shpejtësinë time në kohë të ndryshme, sipas asaj që bëni ju. Ndërsa ju jeni në gjumë, unë punoj me një ritëm më të lehtë. Unë punoj më shpejt se normalisht kur jeni duke vrapuar ose duke bërë stërvitje të rënda dhe dërgoj sasinë e nevojshme të gjakut në çdo organ. Burimi im i energjisë? Epo, lëndët djegëse që përdor kryesisht janë acidet yndyrore, acidi laktik dhe sheqernat. Përveç kësaj, falë metabolizmit tim të veçantë, nuk lodhem kurrë. Ka vetëm një periudhë shumë të shkurtër pushimi prej një të dhjetës së sekondës midis çdo tkurrjeje dhe relaksimi që bëj. Komanda stimuluese duhet të vijë me saktësi të përsosur në mënyrë që të gjithë muskujt e mi të fillojnë të tkurren dhe të relaksohen njëkohësisht dhe në mënyrë që të gjeneroj një forcë pompuese efikase. Në fakt, nuk jam i sigurt se si është rregulluar kjo kohë gjatë aktiviteteve të ndryshme. Një qendër e vogël automatike mbi mua prodhon sinjale elektrike; aktivitetet e prishjes dhe më pas rivendosjes së ekuilibrit të joneve brenda dhe jashtë qelizave për të prodhuar këto sinjale kryhen me reaksione që ndodhin në një kohë të shkurtër sa një e mijta e sekondës. Edhe pse këto qeliza më bëjnë të punoj me energjinë elektrike që prodhojnë, nuk jam vërtet i pavarur. Ndër faktorët kryesorë që ndikojnë në funksionimin tim janë nervat nga truri. Prandaj, frika, zemërimi dhe trishtimi që përjetoni ma shqetësojnë edhe funksionimin tim. Kjo duhet të jetë arsyeja pse njerëzit më kanë marrë si qendër të emocioneve; edhe pse zemërimi dhe trishtimi zënë vend në tru, unë u vendosa si qendra emocionale, pasi efekti u shfaq në mua.
Petrit, do të të bëj një pyetje të thjeshtë: A ka ndonjë inxhinier që e ka bërë televizorin që është para nesh? A ka njerëz që i shkruajnë artikujt në revistën që mbani apo që shtrojnë letrat dhe fotot? Ka disa agjentë apo jo? Pra, më e përsosur se të gjitha këto, a nuk duhet të ketë Një që më ka krijuar mua dhe sistemin tim të enëve të gjakut dhe më pas më ka vendosur në zgavrën e krahërorit tuaj? Epo, është koha që ta fikni atë televizor. Tani Petrit, ashtu siç e përmbush rregullisht detyrën time për të të mbajtur gjallë, edhe ti duhet të kursesh vetëm dhjetë minuta për t’u lutur dhe për të lavdëruar Zotin tënd, i Cili e ka krijuar trupin tënd në mënyrë kaq të përsosur. Ndërkohë, do të kem gjetur një shans për të hequr qafe sforcimin që më keni bërë për shkak të nxitimit dhe stresit tuaj.
Brenda këtyre pak faqeve, me siguri ju kam treguar vetëm një të mijtën e strukturës sime të shkëlqyer dhe saktësinë e funksionimit tim. As unë, as mjekët nuk kemi njohuritë e duhura për të shpjeguar gjithçka për mua plotësisht. Pra, miku im Petrit, ju duhet të mësoni të thoni, “Sa bukur është bërë”, në vend të “Sa bukur që është”.
Përkthyer nga: https://www.fountainmagazine.com/2008/issue-63-may-june-2008/its-me-peter-your-heart
Image by Freepik
Shto koment